«Пәтер кепілде тұр» — Krisha.kz-тен хабарландыру қарағанда осындай белгіні талай көрген боларсыз. Бұл нені білдіретінін түсіндіріп, мұндай мүлікті алу қауіпсіз бе деген сұраққа жауап береміз және дұрыс мәміле жасау жолын көрсетеміз.

«Пәтер кепілде тұр» деген нені білдіреді?

Бұл пәтерді (үй, саяжай, жер телімі) ипотека немесе тұтынушы несиесін рәсімдегенде иесі кепілзат ретінде ұсынғанын аңғартады.

Мұндай мүліктің иесі қарыз алушы және оны сату не сыйлау үшін кепілзатты ұстаушы, яғни банктен рұқсат алуға міндетті болады.

Егер қарыз алушы кредитін төлемесе, үй банктің меншігіне өтеді.

Тұрғындарды үйден шығару қиын бола ма?

Стоп! Әдеттегідей, өз бетінше мүлкін сатып жатқан адамды сот әрекетімен шатастырмаңыз.
Бірінші жағдайда бәрі дұрыс: үй иесі өз қалауымен мүлкін сатпақшы. Ал екінші жағдайда банк борышкердің баспанасын алып қойып, арнайы аукцион арқылы саудалап жатыр.

Пәтер кепілде тұрғанын қалай біледі?

Әдетте иесі хабарландыру бергенде арнайы белгі қояды. Мұны жасырудың мәні жоқ.

Дегенмен оны тексерудің нақты тәсілі бар. Сатушыдан тіркелген құқықтар туралы анықтама сұраңыз. Пәтер кепілде тұрса, онда нысанда ауыртпалық бары жазылады.

Кепілзатқа кепіл шарты рәсімделіп, құжат мемлекеттік тіркеуден өтеді. Ақпарат мүлік ауыртпалықтан арылғанша базада сақталады.

Кепілде тұрған мүлікті сату заңды ма?

Иә. Бірақ ол үшін банк келісімін алу керек.
Пәтерді несие берушінің рұқсатынсыз сату мүмкін емес:

  • Құжаттардың түпнұсқасы банкте тұрады.
  • Мәміле жасағанда нотариус базадан дерек сұрап, ауыртпалық барын бірден көреді.

Krisha.kz-те кепілде тұрған пәтерді сату туралы 10 мыңнан аса хабарландыру бар.

Кепілде тұрған пәтерді алу қауіпті ме?

Мұндай мүліктің үлкен бір артықшылығы бар — құжаты таза. Банк күмәнді, заңсыз нысанды кепілзат ретінде алмайды. Қаржы ұйымы құжатты мұқият тексереді.

Бірақ еш қауіп жоқ деп айта алмаймыз. Ол көбіне мәміле жасаумен байланысты.

Кепілде тұрған пәтерді қалай алады?

Қолма-қол ақшаға сатып алу

Сатушылардың көбі мынадай схема ұсынады:

  • Сатып алушы банкке сатушының қалған қарызын төлейді.
  • Содан кейін мүлік ауыртпалықтан арылады.
  • Өзара сатып алу-сату келісімшарты жасалады да, қалған ақшаны сатушыға береді.

Қауіп неде?
Сатушы кредит жабылған соң мәміледен бас тартуы мүмкін. Ал егер ақша беру шарасы тиісінше рәсімделмесе, сан соғып қаласыз.

Не істеу керек?

  • Сатушымен бірге банкке барасыз.
  • Ол қарызды толық жабуға өтінім беріп, қарыз туралы анықтама алады. Осы сома алдын ала төлем болып есептеледі.
  • Банк кредитті мерзімінен бұрын жабуға рұқсат бергеннен кейін ғана ақша беру туралы келісім жасаңыз.

Мұнда да бәрін дұрыс рәсімдеген маңызды.
Қаражатыңызды сақтаудың бірнеше тәсілі бар:

  1. алдын ала сатып алу-сату келісімшартын жасау;
  2. кепілақы туралы келісімшарт жасау.

Кепілде тұрған үйге қатысты барлық операцияны нотариус көмегімен жүргізген абзал.

Келісімшартқа мыналарды жазу қажет:
— Тараптардың міндеті. Мысалы, сатушы сатып алушыдан алған соманы кредит жабуға жұмсап, содан кейін пәтерді қандай да бір шартпен сатуға тиіс.
— Жылжымайтын мүліктің сипаттамасы. Кадастр нөмірі, мекенжайы мен барлық техникалық параметрі дұрыс жазылғанына көз жеткізіңіз.
— Кепілзатты ұстаушы банктің атауы және кепіл шартының нөмірі.
— Алдын ала төлем, жалпы баға және негізгі сатып алу-сату келісімшартын жасаған соң сатып алушыға берілетін қалған сома.
— Мерзім. Мысалы: негізгі келісімшарт пәтер ауыртпалықтан арылған соң 5 күн ішінде жасалуы керек.

Не дұрыс: кепілақы ма, алдын ала келісімшарт па?

Кепілақы бергенде мынадай тәуекелге барасыз: егер мәміле сатып алушының кесірінен жасалмай қалса, бүкіл сома сатушыда қалады.
Сондықтан алдын ала сатып алу-сату келісімшартын жасаған жөн.

Кредит төлеуге кететін ақшаны қалай беру керек?

Еш уақытта ақшаны жай қолға бермеңіз немесе әдеттегідей аудара салмаңыз. Оны транзиттік шотқа аударып, төлем мақсатын «Банк қарызы туралы келісімшартқа» (сатушының аты-жөні мен ЖСН-і) деп көрсетіңіз.
Бірақ іс жүзінде көп адам кассаға барады да, кредит төлеу үшін ақша береді.

Сатушы қарыз жабу үшін ақша алды. Әрі қарай не істеу керек?

  • Сіз аударған ақша кредитті толық жабуға жұмсалады.
  • Пәтер ауыртпалықтан арылады.
  • Сатушы банктен пәтердің түпнұсқа құжаттарын алады.
  • Екі тарап сатып алу-сату келісімшартын жасайды.

Мәміле меншік құқығы тіркелгеннен кейін ғана аяқталған болып саналады.

Кепілде тұрған пәтерді ипотекаға алуға бола ма?

Иә. Мұндай жағдайда дәл сол банктен несие алған жеңіл болады.

— Сатып алушы банктен несие беруге келісетіні туралы кепілхат алып, сатушыға береді.
— Сатушы соның негізінде құқық беретін құжаттардың түпнұсқасын алуға өтінім береді.
— Тараптар нотариус арқылы келісімшарт жасайды.
— Сатып алушы меншік құқығын рәсімдеп, құжаттарды банкке өткізеді және кепіл шартын жасайды.

Сатушы жаңа кепіл шарты тіркелген соң есеп алады. Банк ақшаны 14 күн ішінде аударады.

Кепілде тұрған пәтерді алған дұрыс па?

Бүкіл артықшылығы мен кемшілігін саралау қажет.
Негізгі артықшылығы — заң тұрғысынан таза болуы. Бағасы да нарықтағыдан сәл төмен болады.

Кемшілігі ретінде рәсімдеу уақытын атауға негіз бар. Кейде шаруа 1-2 күнде шешілсе, кейде банктен апталап құжат күтуге тура келеді.

Krisha.kz-тен пәтер іздегенде кепілде тұрған мүлік қарағыңыз келмесе, сүзгіге кіріп, «Кепілде» деген жолдағы «Жоқ» батырмасын басыңыз.