Жалға алушылар мен жалға берушілер үшін нұсқаулық дайындадық. 

Жалға алушылар

  • Пәтер иесінің кім екеніне көз жеткізіңіз. Жеке куәлігін немесе басқа құжаттарын (паспорт, жүргізуші куәлігі) тексеріңіз. Жылжымайтын мүлікке меншік құқығын растайтын құжатты сұраңыз: сатып алу-сату, сыйға тарту келісімшарты, мұрагерлік туралы куәлік немесе мүлікті иелік ету құқығына сенімхат. Құжаттағы меншік иесі туралы ақпаратты жеке куәліктегі деректермен салыстырыңыз.
     
  • Пәтер иесінің қатысуымен жылжымайтын мүліктің жағдайын, көрінетін және көрінбейтін кемшіліктерді, тұрмыстық техниканы, жиһазды, сантехниканы мұқият тексеріңіз. Көп жағдайда жылжымайтын мүлік иелері жалға алушылардың жиі ауысуына байланысты мүліктің жағдайынан хабарсыз болады. Фото немесе видеоға түсіріп алыңыз. Мүліктерді (не бар, қанша, қандай күйде) тізімдеме актісінде көрсетіңіз.
     
  • Жалға алу келісімшартын жасаңыз. Нотариус арқылы куәландырыңыз. Егер келісімшарт бір жылдан ұзақ мерзімге жасалса, оны ХҚКО-да тіркеңіз. 

Құжатта мыналар болуы керек:
— шарт жасасу күні, орны және жылжымайтын мүліктің нақты мекенжайы;
— меншік иесі мен жалға алушының толық аты-жөні, туған күні, жеке куәлік деректері, тұрақты тіркелген мекенжайы;
— меншік құқығын растайтын құжаттың деректері (нөмірі, тіркеу күні);
— тараптардың құқықтары мен міндеттері;
— шарт мерзімі;
— жалға алу ақысы және оны төлеу тәртібі;
— төлем мерзімін өткізіп алған жағдайдағы талаптар;
— келісімшартты бұзу және жалға алушыны шығару тәртібі. Азаматтық кодекске (545-бап) сәйкес, жалға беруші шығаратыны туралы үш ай бұрын ескерту қажет;
— пәтерге/үйге немесе мүлікке келтірілген залалды өтеу тәртібі;
— тараптардың қолы.

  • Төлем жасалғанын дәлелдеу үшін бейнежазба жүргізіңіз.

Жалға берушілер

  • Жалға алушының жеке құжаттарын тексеріңіз.
     
  • Бір айлық жалдау ақысы мөлшерінде кепілдік төлем алыңыз. Бұл қаражат жалға алушының соңғы айдағы төлемін жабады немесе күтпеген жағдайлар мен даулы мәселелер туындаған жағдайда керек болады.
     
  • Пәтерде тұратын адам санын және мүліктің жағдайын тексеріңіз. Алғашқы екі-үш айда жалдау ақысын пәтерде қабылдап, жағдайын бақылаңыз. Кейінгі тексеру уақытын жалға алушымен алдын ала келісіңіз. Көршілермен байланыста болыңыз, олар жалға алушылар жосықсыз немесе жанжалқой екенін анықтауға көмектеседі.
     
  • Коммуналдық төлемдерді қадағалаңыз. Бұны жалға алушыларға тапсырмаңыз.