2025 жылы баспанаға мұқтаждарды іріктеу әдісі өзгереді. Есепке тұру үшін міндетті түрде әлеуметтік осал топтарға (көпбалалы отбасы, жетім бала және т.б.) жату немесе бюджеттік салада еңбек ету, мемлекеттік қызметкер болу міндет емес.
Ең бастысы — екі негізгі талапқа сай келу. 

Тұрғын үй кезегіне бәрі тұра алады 

Отбасы банк мәліметінше кезекке тұру үшін тек екі негізгі талап маңызды: соңғы бес жылда өз атына тіркелген үй болмауы немесе жалғыз үйдің апатты деп танылуы. 

Үй бөлген кезде азаматтың есепке тұрған күні мен жылы ескеріледі. 70 %-ы басымдыққа ие кісілерге беріледі.

Олар:
— Ұлы Отан соғысы ардагерлері және оған теңестірілген және басқа мемлекет аумағындағы ұрыс қимылдарының ардагерлері;
— Жетім балалар және ата-ана қамқорлығынсыз қалған балалар;
— Көп балалы аналар мен отбасылар;
— Мүмкіндігі шектеулі балалары бар немесе оларды тәрбиелеп отырған отбасылар;
— I және II топтағы мүгедектер;
— Жесірлер.

Табыс қалай әсер етеді 

Мұқтаж азаматтарға әртүрлі жол ұсынылады:

  • Әр отбасы мүшесінің табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінен аспаса (2024 жылғы көрсеткіш — 43 407 теңге, болашақта өседі), онда мыналар ұсынылады: 
    — жалға алу ақысының 50 %-ын субсидиялау немесе;
    — әкімдік жалға беретін тұрғын үй.
     
  • Табыс жоғары болса, бастапқы жарнасы төмен, мөлшерлемесі 2 немесе 9 %-дан (ЖТСМ — 2.1-ден-11.8 %-ға дейін) басталатын ипотекалық бағдарламалар қарастырылады.

Қазір Қазақстанда 600 мыңнан астам адам үй кезегінде тұр. Кезек мерзімді түрде тазаланып, талапқа сай келмейтіндер тізімнен шыққанмен, үміткерлер азайып жатқан жоқ. Жаңа ереже күшіне енгеннен кейін одан әлдеқайда артуы мүмкін. Пәтерге мұқтаж және жеңілдікті шарттарға құқылы адам санын есептейтін бірыңғай жүйе пайда болады.

Қандай жағдайда кезекке тұру мүмкін емес

  • Соңғы бес жыл ішінде тұрғын үйге меншік құқығы бар немесе болса. Сатылған немесе сыйға берілген үй де есептеледі (мысалы, екі-төрт жыл бұрын берілсе). Үйсіз қалған уақыт толық бес жыл болуы қажет.
  • Бұрын мемлекет тұрғын үй, соның ішінде жекешелендірілген үй берсе.
  • Өтініш беруші жалған құжат немесе мәлімет ұсынса.
  • Жалғыз үйі апатты деп танылса, бірақ басқа елді мекенде болса. Мысалы, үй Алматы облысында, ал адам Алматы қаласында кезекке тұруға тырысса.
  • Бұрын мемлекет қолдауымен ипотекаға үй сатып алса. 

Қандай тұрғын үй беріледі 

Жаңа заңға сәйкес әкімдіктер жеңілдікті тұрғын үй құрылысын жалғастырады. Сондай-ақ олар құрылыс компанияларынан дайын пәтер сатып ала алады. 

Қатысушылар бастапқы жарнаның бір бөлігін өтеу үшін тұрғын үй сертификатын пайдалана алады.

Мемлекет қолдауымен баспаналы болғандар мен кезекке тұрғандардың соңғы екі жылдағы тізімі банктің ресми сайтында жарияланады. Тізім тоқсан сайын жаңарып отырады. 

Отбасы банктің функциялары өзгереді, ол толығымен тұрғын үй кезегінде тұрғандар және үй бөлу шаруасымен айналысатын болады.