Елдегі үй кезегі: сұрақтарға жауап
Ел тұрғындары қашан, қалай және қандай жағдайда кезекке тұра алатынын түсіндіреміз.
Үй кезегіне қайда тұрады?
Ол үшін арнайы Kezekte.kz сайтын қолдану қажет. Жүйеге тек ЭЦҚ көмегімен кіруге болады.
Өтінім беру жеткілікті. Түрлі куәлік, анықтама сұрамайды. Өйткені барлық құжат базада бар.
Кейде ақпарат болмай қалуы мүмкін. Ондай кезде қажет құжаттардың сканерден өткен нұсқасын қосу керек.
Өз күшіңізбен кезекке тұра алмасаңыз, кеңес алу үшін қаладағы тұрғын үй басқармасына жүгінген жөн.
Kezekte сайты арқылы қалай кезекке тұрады
Есепке тұрудың негізгі шарттары
- Үміткер Қазақстан азаматы болуға тиіс.
- Өтініш беруші мен отбасы мүшелерінде (әйелі/күйеуі, балалары) соңғы бес жылда сатып алу құқығынсыз жалға берген баспананы қоса алғанда, үй болмау қажет. Не болмаса:
— баспана бекітілген санитарлық нормаларға сай емес,
— жапсарлас, оқшауланбаған бөлмелерде екі не одан көп отбасы тұратын,
— отбасы құрамында созылмалы аурудың ауыр түріне шалдыққан кісі болып, онымен бір пәтерде тұру мүмкін болмау керек. - Астана, Алматы, Шымкентте кем дегенде үш жыл тіркелу міндетті. Басқа қалаларда мерзімі маңызды емес.
Кім кезекке тұруға құқылы?
- ҰОС ардагерлері, соларға теңестірілген тұлғалар;
- жауынгерлік іс-қимылға қатысқан ардагерлер;
- ата-ана қамқорлығынсыз қалған, 29-ға толмаған жетім балалар;
- «Алтын алқа», «Күміс алқа» немесе «Батыр ана» атағын алған, сонымен қатар І және ІІ дәрежелі «Ана даңқы» орденін таққан көп балалы аналар, көп балалы отбасылар;
- І және ІІ топ мүгедектігі бар азаматтар;
- мүгедек бала тәрбиелеп отырған отбасылар;
- кейбір созылмалы аурудың ауыр түріне шалдыққан тұлғалар;
- зейнеткерлер;
- қандастар;
- табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай салдарынан жалғыз баспанасынан айырылған кісілер;
- мемлекеттік, қоғамдық міндетін атқару, әскери борышын өтеу барысында қаза тапқандардың отбасылары;
- толық емес отбасылар;
- мемлекеттік қызметкерлер, бюджеттік ұйым жұмысшылары;
- тұратын үйі апатты деп танылған тұлғалар.
Үміткердің табысы қандай болу керек?
Табысқа қатысты талап бар, бірақ ол барлық санатты қамтымайды.
ҰОС ардагерлері, жетім балалар, мүгедектігі бар балалар, мемлекеттік/бюджеттік ұйым қызметкерлері мен жалғыз баспанасы апатты деп танылған азаматтар үшін табыс көлемі маңызды емес.
Мемлекеттік мекемеде жұмыс істейтін кісілер 5 %-бен ипотека рәсімдей алады, бірақ пәтерді жалға ала алмайды.
Ал басқаларға отбасының әр мүшесіне шаққандағы табыс көлемі соңғы 12 айда күнкөріс минимумының 3.1 еселік көлемінен, яғни 125 757 теңгеден (2023 жылы бір күнкөріс минимумы — 40 567 тг) аз болуға тиіс деген талап қойылады.
Билік қандай үй береді?
Өтінім беруші мемлекеттік тұрғын үй қорынан бөлген немесе әкімдік жалға алған үйге қоныстанады.
Қазір сатып алу құқығынсыз пәтер беріледі, тұрғын тек коммуналдық қызмет пен жалға алу ақысын төлейді (ай сайын 10-15 мың теңге).
Мерзімі — 3 жыл, оны ұзартуға мүмкіндік бар. Мұндай баспана келісімшартта аты аталған отбасы мүшелеріне мұра ретінде өтеді. Бірақ оны сатуға, айырбастауға, кепілзат ретінде ұсынуға рұқсат жоқ.
Мемлекеттен ең алдымен үй алуға кімнің құқығы бар?
— ҰОС ардагерлері;
— жетім балалар мен ата-ана қамқорлығынсыз қалған балалар, — жалпы үйдің 20 %-ын соларға береді.
— көп балалы аналар, көп балалы отбасылар.
І және ІІ топтағы мүгедектігі бар балалар 18 жасқа толмаса да баспаналы болуға құқылы.
Қандай жағдайда кезектен алып тастауы мүмкін?
Есептен шығару мынадай жағдайда жүзеге асады:
- үй берудің қажеті болмаса;
- тұрғын басқа елге көшіп кетсе;
- өтінім беруші өзі мен отбасы туралы толық емес не қате мәлімет берсе;
- өтінім беруші жер телімін алып, үй салса немесе пәтер сатып алса.
- сатып алу құқығынсыз жалға үй алса.