Жер телімін сатып алу бойынша нұсқаулық
Жер таптыңыз, қарадыңыз, аламын деп шештіңіз. Ары қарай не істейміз?
1-ҚАДАМ. Құжаттар
Сатушыда үш құжат болуы керек:
- Жердің құқықорнатушы құжаты.
- Мемлекеттік акт.
- Жеке куәлік.
Тіркелген құқықтар (ауыртпалықтар) туралы анықтама (бір күнге жарамды). Онда жер телімінің иесі, сондай-ақ ауыртпалықтың бар-жоғы (тиым салу немесе кепілде болу) көрсетіледі.
Көшірмелерге сенбеңіз, тек түпнұсқа құжатты сұраңыз.
Жердің құжаттарындағы деректерді анықтамада көрсетілген мәліметпен салыстырыңыз. Кадастрлық нөмірі, иесі, мекенжайы, құжат нөмірлері сәйкес келуі керек.
Мемлекеттік актіні мұқият тексеріңіз, бұл жер телімінің негізгі құжаты.
Мемлекеттік актіде не көрсетіледі:
- Меншік құқығы.
- Жер телімінің кадастрлық нөмірі.
- Жер бөліне ме, жоқ па. Бөлінетін болса, кейінірек оны екіге бөлуге және әрқайсысына үй салуға немесе бір жерді сатуға болады.
- Нысаналық мақсаты және схемасы.
Бәрі дұрыс болса, мәміле жасау күнін келісе аласыз.
2-ҚАДАМ. Кепілақы
Бұл мәміленің міндетті емес бөлігі. Әдетте сатып алушыға уақыт қажет болғанда рәсімделеді.
Есіңізде болсын, мәміле сіздің тараптан орындалмаса (мысалы, сатып алудан бас тартсаңыз), кепілақы сатушыда қалады.
Кепілақы рәсімдейтін болсаңыз, оны дұрыс жасаңыз: кепілақы туралы жазбаша келісімді жасауды ұмытпаңыз.
Кепілақы жер құнынан 10 %-дан аспауы керек.
3-ҚАДАМ. Мәміле
Сатып алу-сату келісімшартын нотариус арқылы немесе өзіңіз рәсімдей аласыз. Екінші жағдайда, келісімшартты Халыққа қызмет көрсету орталығында куәландыру қажет.
Сатып алушыда:
— жеке куәлік (жарамдылық мерзімін тексеріңіз, мерзімі өтіп кетсе, келісім жасай алмайсыз);
— некеде болсаңыз, жұбайыңыздың нотариалды куәландырылған келісімі қажет (2024 жылы құны 5 538 теңге — 1.5 АЕК).
Нотариус қызметі 44 304 теңге (12 АЕК) болады.
Келісімшарт Халыққа қызмет көрсету орталығында куәландырылған жағдайда — 1 202 теңге.
4-ҚАДАМ. Төлем
Төлемді нотариуспен жасаған дұрыс. Ол ақшаның сатушының банктегі шотына түскенін немесе оның қолына берілгенін куәландырады.
Мәміле нотариустың қатысуынсыз жасалса, куәгерлер қажет. Сатушы жер телімін саттым деп ақшаны алғанын растайтын қолхат жазуы керек.
5-ҚАДАМ. Тіркеу
Сатып алу-сату келісімшартын тіркеу керек. Осыдан кейін ғана сатып алушы жер телімінің толық иесі болады.
Мәміле нотариуста жасалса, ол enis.kz арқылы өтініш береді, сатып алушының өтініш беру үшін жазбаша келісімі ғана қажет.
Сатып алу-сату келісімшарты ХҚКО арқылы ресімделсе, келісімшарттағы қойылған қолдар тексеріліп, арнайы белгі қойылғаннан кейін тіркеуге өтініш беру қажет. Мұны Халыққа қызмет көрсету орталығында немесе eGov.kz порталы арқылы да жасауға болады (бұл жағдайда электрондық цифрлы қолтаңба қажет болады).
Өтініш қабылданғаннан кейін төлем сомасы (мемлекеттік баж), бірегей нөмір және QR коды көрсетілген хабарлама келеді.
Мемлекеттік бажды кез келген банкте касса арқылы, «электрондық үкімет» порталында онлайн немесе Kaspi.kz қосымшасы арқылы төлеуге болады.
Тіркеу үшін мемлекеттік баж 1073 теңгені құрайды (3 жұмыс күні дайындалады).
Жылдам (2 сағатта) — шамамен 5000 теңге.
Нәтиже — тіркеу туралы хабарлама. Оны басып шығарып, жерді сатып алу-сату келісімшартына тіркеңіз.