Қазақстан жылжымайтын мүлік сатып алу-сату мәмілесі нотариуспен жасалады. Бірақ онсыз 40 мың теңгедей үнемдеуге болады. Ол үшін келісімшартты өзіңіз, Халыққа қызмет көрсету орталығы арқылы рәсімдеп, тіркеуіңіз қажет. Мұны қалай дұрыс жасау керектігін айтамыз.

Мәмілені нотариуссыз рәсімдеуге бола ма

Азаматтық кодекске сәйкес мәміле нотариалдық куәландыру арқылы немесе қарапайым жазбаша түрде жасалуы мүмкін. Яғни, үй, пәтер, бау-бақша немесе жер телімін нотариуссыз сатып алуға және сатуға болады. Мемлекеттік деректер қорында тіркелген және дұрыс жасалған келісімшарттың заңгердің көмегімен жасалған келісімшартпен бірдей заңды күші болады.

Қанша үнемдеуге болады

Биыл сатып алу-сату келісімшарты бойынша нотариалдық куәландыру қызметі 45 765 теңгені құрайды. Бұл сома 12 АЕК, яғни 44 304 теңге (2024 жылы 1 АЕК — 3 692 теңге) мөлшерлемеден, меншік құқығын тіркегені үшін алынатын мемлекеттік баж — 1 461 теңгеден тұрады.

Келісімшартты ХҚКО-да рәсімдеу үшін мемлекеттік баж төлеу жеткілікті — ол 1 448 теңге.
Осылайша 44 мың теңгеден астам қаражатты үнемдей аласыз.

Мәмілені өзіңіз қалай рәсімдей аласыз

1-қадам. Келісімшарт жасау.
Келісімшарт үлгісін пайдалана аласыз немесе оны мәмілелеріңізді ескере отырып толықтыра аласыз.
Барлық мәліметті мұқият толтырыңыз:
— сатушы мен сатып алушының (аты-жөні, ЖСН, жеке куәлігінің деректері, тұрғылықты мекенжайы, азаматтығы, отбасы жағдайы);
— жылжымайтын мүліктің барлық сипаттамасын (құжаттағы деректерге сәйкес: кадастрлық нөмірі, мекенжайы, ауданы және т.б.).

Барлық деректі бірнеше рет тексеріңіз. Келісімшартта қате, сәйкессіздік немесе түзету болмауы керек.

Келісімшартта мыналар көрсетілуі керек:
— Жылжымайтын мүліктің құны.
Міндетті түрде нақты құнын санмен және сөзбен, теңгемен жазыңыз.
Кепілақы болған болса, оның сомасын және қалған соманы көрсетіңіз.
— Төлем мерзімі мен түрі. Мысалы, келісімшарт жасалған күні немесе оны тіркегеннен кейін қолма-қол ақшамен немесе банктегі шотқа аудару арқылы.
— Нысанды беру шарттары.
Кілтті тапсыру және пәтерді немесе үйді босату күнін көрсету маңызды. Сондай-ақ сатушы уақытында босатпаған жағдайда айыппұл қарастыруға болады.

Келісімшарт пен қосымшада қалатын мүліктің (жиһаз, техника және т.б.) тізімін көрсетіңіз.

2-қадам. Келісімшартты ХҚКО-да куәландырыңыз.
Сатушы мен сатып алушы Халыққа қызмет көрсету орталығына (мүліктің орналасқан жері бойынша) алдын ала жасалған сатып алу-сату келісімшартымен жеке келуі керек.

Қажет болатын заттар:

  • Сатылатын мүлікке құқық белгілейтін құжат және техникалық паспорт. Жер үй сатып алған жағдайда — мемлекеттік акт.
  • Сатушы мен сатып алушының жеке куәліктері.
  • Сатушы және/немесе сатып алушы некеде болса, жұбайының мәмілеге келісімі.

Оны нотариустан немесе онлайн алуға болады.
Қызмет құны кез келген жағдайда 1.5 АЕК немесе 5 538 теңгені құрайды (2024 жылы 1 АЕК — 3 692 теңге).

Мәміле қалай жүреді. ХҚКО-ның қызметкері жасалған келісімшарттағы қолдардың түпнұсқалығын және тараптардың әрекет қабілеттілігін тексереді. Содан кейін келісімшарттың екі данасына тиісті белгі мен қол қояды.

3-қадам. Келісімшартты тіркеу.
Осыдан кейін сатып алушы сол қызметкерге жылжымайтын мүлікке меншік құқықты мемлекеттік тіркеуге өтініш береді.

ҚҚС есебімен тіркеу құны:
Пәтер, жер үй үшін — 1 448 тг.
Жер телімі үшін — 1 263.04 тг.

Сатып алушы мемлекеттік баж салығын төлейді.

Тіркеу үш жұмыс күні ішінде жасалады. Екі сағатта дайын болатын жылдамдатуға тапсырыс бере аласыз, бірақ шамамен 5 мың теңге төлеуге тура келеді.

Тіркелгеннен кейін ғана мәміле аяқталды деп есептеледі.

Нотариуссыз мәміле жасағанда қандай тәуекелдер бар?

Келісімшартты нотариус куәландырса, ол өз әрекеті үшін әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке тартылады. Мәміле нотариуссыз жасалса, барлық жауапкершілік сатушы мен сатып алушыға жүктеледі. Сондықтан мәміле жасамас бұрын барлық құжатты (жылжымайтын мүлікке және оның иесіне) тексеру өте маңызды.

Сонымен қатар нотариус жылжымайтын мүлікті сатып алу төлемінің куәгері ретінде әрекет етеді, кеңселерде әрқашан банкнот тексеретін және санайтын автомат болады. Өзіңіз мәміле жасағанда бұл мәселені мұқият қарастыру қажет. Қолма-қол ақшаны төлеу кезінде куәгерлерді тартып, сатушыдан ақшаны алғанын растайтын қолхат жазуды сұраған дұрыс.

Тәуекелге бармаңыз! Құжатта қандай да бір сәйкессіздікті тапсаңыз немесе сатушы өзін оғаш ұстаса, тәжірибелі заңгерге хабарласыңыз немесе мәміледен бас тартыңыз: Қандай пәтер алған қауіпті