Жалға беруші кез келген уақытта тексеріп, жалға алған кісі үйде жоқ кезде кіре ала ма? Жалға алушының құқықтарын тізіп, үйден шықпайтын қожайыннан қорғану жолдарын түсіндіреміз.

Барлық шартты алдын ала айтып, келісіңіз 

Жалға беруші пәтеріне қаншалық жиі және қай уақытта келе алатынын күні бұрын талқылап, келісіп алыңыз. Мұның бәрін міндетті түрде келісімшартқа жазу керек.

Үй иесінің тексерісіне қатысты мәселені жалға алу келісімшартына қол қоймас бұрын анықтап, құжатқа қосқан жөн.

Келісімшартқа келісім бойынша айына бір рет не жарты жылда үш рет деп жазып қою қажет.

Сонымен қатар үй иесі жалға алушыға баратынын алдын ала (мәселен, бір тәулік бұрын) хабарлауға тиіс деген шарт қосуға болады.

Жалға берушінің үйге келуіне мүлде тыйым сала алмайсыз, жалға алушы мүлік иесін не оның өкілдерін еш кедергісіз үйге кіргізуге міндетті, өйткені ол келісімшарт шарттары сақталғанына көз жеткізуі керек.

Яғни, пәтерде расымен жалға алған кісі тұрып жатқанын, жиһаз не сантехника бүлінбегенін біле алады, бұл — үй иесінің заңды құқығы.

Түнде баруға болмайды 

Құжатқа жалға беруші белгілі бір уақытта, мысалы, таңғы 10 мен кешкі 6 аралығында келуге құқылы деп жазса артық етпейді.

Бірақ нақты уақыт жазылмаса да, мүлік иесінің түнде (22:00-ден 6:00-гe дейiн) барып, тексеріс жүргізуге құқығы жоқ.

Ондай жағдайда жалға алушыны Азаматтық кодекстің «Тұрғын үйге қол сұқпау» туралы 146-бабы қорғайды.

Жалға алушы үйде болмаса 

Пәтер басқа адамның меншігінде болғанмен, есік артындағының бәрі уақытша болса да, жалға алушының иелігінде. Ол сол үшін ақша төлеп отыр.

Пәтерде оның бағалы заттары, жеке дүниелері тұрады. Сондықтан үй иесі жалға алушы жоқта кіре алмайды. Алайда өрт, коммуналдық апат сияқты төтенше жағдай бола қалса, рұқсатсыз кіруге мүмкіндік бар. Оның бәрі келісімшартта жазылады.

Егер жалға алушы пәтер ақысын екі айдан артық төлемесе, мүлік иесі есікті бұзып кіре алады.

Ол үшін қасында екі куәгер болуға тиіс. Мүлікті хаттап, пәтер мен ондағы бүкіл дүниені суретке немесе видеоға түсіреді.

Жалға алушыға есікті ашып, келісімшарт күшін жоятынын ескерту қажет. Содан кейін пәтерді басқа адамға жалға беруге болады.