Баспана сатып алған соң не істеу керек
Жаңа баспаналы болып жатқан кісілерге арнап чек-лист жасадық. Жазбаны сақтап қойыңыздар!
1. Жылжымайтын мүлікке иелік ету құқығын тіркеңіз
Азаматтық кодекске сәйкес меншік құқығы сатып алу-сату келісімшарты мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ғана беріледі.
Оның екі тәсілі бар:
- өз бетінше тіркеу, ХҚКО арқылы;
- электронды, eGov.kz порталы арқылы. Оны тек нотариус қолдана алады.
ХҚКО-да тіркеу үшін мыналар қажет:
— өтінім;
— жеке куәлік;
— құқық беретін құжат;
— мемлекеттік салық төленгенін растайтын түбіртек.
Электронды тіркеу үй иесінің қалауы бойынша мәміле жасаған сәтте жүзеге асады.
Процесс 1-3 жұмыс күніне созылады. Нәтижесінде тіркелгені немесе процедурадан бас тарту не тоқтату туралы белгісі бар келісмшарт беріледі.
Сонымен қатар бір-екі сағатта тездетіп тіркеуге мүмкіндік бар. Оны да нотариус атқарады.
2. Тұрақты мекенжайыңыз (прописка) бойынша тіркеліңіз
Тұрғылықты жеріңіз болмаған жағдайда ғана қажет. Қазақстан азаматының меншігінде болатын мүлік санына шектеу жоқ. Солардың біріне тұрақты тіркелсеңіз жеткілікті.
Егер адам алғаш рет тұрақты мекенжайына тіркелмек болса, ХҚКО-ға жүгінеді немесе eGov.kz арқылы өтінім береді.
ХҚКО қызметкеріне мына құжаттарды беріңіз:
— баспана иесі мен отбасы мүшелерінің жеке куәліктері, оның ішінде 14 жастан асқан балалардың туу туралы куәлігі/төлқұжаты.
азаматтың баспанаға иелік етуге құқығы бар екенін растайтын мәліметтер, ХҚКО қызметкерлері ақпараттық жүйеден алады.
— иесі болмаса — тіркеуге жазбаша келісімі мен жеке куәлігінің көшірмесі
Қызмет құжат тапсырған сәттен бастап 30 минут ішінде ақысыз көрсетіледі.
Айтпақшы, тұрғылықты мекенжайыңызды ауыстырғанда, арнайы барып тіркеуден шығудың қажеті жоқ. Тұрғын жаңа үй алып, оны өз атына жазғанда, ІІМ жүйесінде ол бұрынғы мекенжайы бойынша есептен автоматты түрде шығады.
3. Түбіртектегі мүлік иесі мен үйде тұратын адам санына қатысты мәліметтерді өзгертіңіз.
Басқарушы компанияға, ПИК, МИБ немесе ҚС, сонымен қатар мына коммуналды қызмет көрсетушілердің біріне жүгініңіз:
— электроэнергия;
— ыстық су немесе жылу жүйесі;
— газ;
— суық су және кәріз жүйесі;
— қоқыс шығару.
Компанияларға хабарласу үшін керек ақпараттың бәрі коммуналды қызмет түбіртегінде, ПИК, басқарушы компания және интернетте бар.
Мына құжаттарды өткізесіз:
- мүлік иесінің жеке куәлігінің түпнұсқасы не көшірмесі;
- баспанаға иелік етуге құқық беретін құжат;
- жылжымайтын мүліктің техпаспорты;
- мемлекеттік тіркеу туралы хабарлама немесе ауыртпалық туралы анықтама;
- үйде тіркелген тұлғалар туралы жазбаша мәлімет.
Жер үй алған жағдайда қызмет көрсету туралы келісімшарттарды қайта жасау керек болады. Ол үшін аталған құжаттардан бөлек техникалық шарттар туралы құжат (әр қызметке бөлек) және баланстық шектеу актісін қоса бересіз, Оларды үйді сатқан кісіден сұрап алыңыз.
Түбіртектегі деректі өзгерту тегін процедура. Қызмет көрсетушіге тікелей жүгінсеңіз, 1-3 күн ішінде орындалады.
4. ПИК, МИБ, ҚС немесе басқарушы компанияға барыңыз
Ол үшін:
- қарыз бар-жоғын тексеріңіз;
- басшылар мен апат болғанда көмек беретін қызмет нөмірін алыңыз;
- келісімшарт бойынша компания қандай қызмет атқаратынын және нені тегін жөндейтінін біліңіз;
- олар көрсететін қызмет тарифтерін анықтаңыз;
- көрші тұрған пәтерлер жалға берілсе, иесінің нөмірін алыңыз, апат болса керегіңізге жарайды.
Қажет деп тапсаңыз, басқарушы компаниямен арадағы қызмет көрсету туралы келісімшартты қайта рәсімдеуді талап етуге болады. Онда басқарушы компания мен мүлік иесінің құқықтары және міндеттері жазылады.
5. Кепілдік бар-жоғын біліңіз
Ең алдымен пәтер жаңа үйде болса, құрылыс салушы беретін кепілдікті сөз етеміз. Пәтер ішіндегі әрлеу материалдары мен ауладағы абаттандыру элементтеріне — бір жыл, инженерлік желілерге — екі жыл, ал ғимарат каркасына 70 жыл кепілдік береді. Мерзім аяқталған соң инженерлік желілерге кім жауапты болатынын анықтаңыз.
Үймен бірге алған техника, жиһазға кепілдік бойынша қызмет көрсету мерзімі өтпесе, тиісті құжаттарды сұраңыз, одан бөлек су, электр және газ есептегіштің техпаспортын алу керек. Бұл аспаптарды тексеру және ауыстыру мерзімін өткізіп алмауға көмектеседі.
Үй сатып алғаннан кейін учаскелік инспектордың нөмірін алып, инженерлік коммуникация, нақтырақ айтсақ, электр желісінің орналасу орнын біліп алған абзал және есік құлпын ауыстыруды ұмытпаңыз. Сәтті мәміле жасауды тілейміз!